JON BOLLAR. UEMAko lehendakaria

Eusko Jaurlaritzak beste traba bat jarri digu euskaraz bizi nahi dugunontzat; zehazki, administrazioarekin harremanak euskaraz izan nahi ditugunontzat. Izan ere, Jaurlaritzak administraziorako azken lan eskaintza publikoan euskaraz jakiteko betekizuna murriztu du berriro ere, eta, horren ondorioz, lehen baino zailagoa izango da aurrez aurre izango dugun administrazioko langileak guri euskaraz egitea edo/eta agiriak euskaraz idaztea.

JOXE MANUEL ODRIOZOLA. Euskara iraksalea

Modernoa izan nahiak zoratu gaitu behin baino gehiagotan. Tradizioaren eta modernotasunaren arteko tirabirak herri eta gizaki guztiak harrapatu ditu noiz edo noiz, baina tirabira hori askoz bortitzagoa da herri menderatuetako herritarrentzat. Izan ere, gizarte modernoaren ongaitzak ez dira etorri jatorrizko herriaren burujabetasunean, mendeko egoerak sortzen dituen trauma eta gutxiagotasun sentimendu guztiekin batera baizik. Espainiarrak edo frantsesak ez du bere tradizioaren oinarrizko identitate-ezaugarri batzuekin -hizkuntzarekin, eta hizkuntzak dakarren guztiarekin, adibidez- eten beharrik izan bizimodu modernoaren trena hartzeko. Aldiz, mendeko herrian bizi den herritarrak bere tradizioarekin zerikusirik ez duen baldintza arrotzetan bereganatu ditu gizarte modernoaren tasunak eta keriak

XABI CASTRO GONZALEZ. Administrazioan Euskaraz Taldeko kidea

Nafarroako Gobernuaren langile taldean 20.000 langile baino gehiago dago. Irakasleak alde batera utzita, bakarrik 208 lanpostutan beharrezkoa da euskara jakitea. Osasunbidean, hizkuntza eskakizuna duten 59 lanpostu daude «eremu euskaldunean». Horietan mailarik baxuena eskatzen da. Hezkuntzan, 120 lanpostuk dute hizkuntza eskakizuna, Euskarabidea eta euskaltegiko irakasleak barne. Hori da, nolabait, euskara irakaskuntzarekin lotzen delako. Hortik kanpo, euskaldunok ez omen gara bizi. Ondorioa garbia da: lanpostu ia-ia guztietan sartzeko ez da beharrezkoa euskaraz jakitea. «Eremu euskaldun» deitzen dioten horretan, ikastetxeak eta osasun etxeez gain, bakarrik postu batetan eskatzen da euskara. Nola jasoko dugu euskaldunok arreta euskaraz? Nola funtzionatuko du euskaraz Nafarroako Gobernuaren Administrazioak? Datu horiek ikusita, bidea benetan luzea izango da. 

IÑAKILASA. Kontseiluaren ildo politiko-instituzionaleko arduraduna

Bizi nahi dut, euskaraz bizi, ez dakit bestela bizitzen eta ezin dut, hala ere, horrela bizi. Hemen bizi nahi dut, hemen ditu sustraiak euskarak, hemen ditut nik ere. Ez naiz bakarra, nahi hori duena, baina bakarra banintz ere, bizi nahiko nuke, euskaraz bizi, nola bestela? Euskaraz bizi nahi dut, ez noizbait, aukeraren bat aurkezten denean hori baliatu, ez dut tarteka une eta leku jakinetan euskara erabili nahi, bizi nahi dut, euskaraz bizi nahi dut.

Iruñeko manifestaziora joateko aurki litezke hamaika arrazoi.   Jakina, hemen ezinen nituzke jarri guztiak, baina, batzuk, behinik behin, saiatu behar dut apuntatzen.

Orain aste batzuk, Joxe Manuel Odriozolak ondorengo amaiera zeukan artikulua argitaratu zuen: «Hona, bada, paradoxa: euskara etnikoa euskara abertzalea baino eraginkorrago ageri zaigu euskaldunen herri-erreferentziak partekatzeko zereginean. Hala ere, abertzaletasunak, hitzak hitz, egitez, muzin egiten dio euskarazko nazio kulturala lehenesteari nazio politikoarekiko harremanetan. Bien bitartean, euskal estatua gora eta euskal estatua behera gabiltza. Gurea ez ote da patetiko samarra?». Ideia interesgarri horiei tiraka, zenbait hausnarketa plazaratu nahiko genituzke geuk ere.

Zer garen galderari «euskaldunak gara» erantzutea ohikoa da gurean. Horrenbeste kantatu eta dantzatu dugun kantuan bezala, «zer gara gu, nor gara gu? Euskaldunak gara gu...» erantzungo diogu galderari. «Herri bat, nazio bat gara» ere, erantzungo diogu galderari. 

Laurehun urte igaro dira sorginen aurkako Inkisiziotik, deabruaren hizkuntzan hitz egiten zutenen aurkakoen prozesutik. Laurehun urte joan dira debekatutako hizkuntza, kultura eta ohitura ezezagunak zituztenak sutan errez, Gaztela batu eta bakarra eraiki nahi zuten garaitik. 

Otsailaren 18an eta 19an, Donostian bildu zen Hizkuntza Aniztasunaren Hedapenerako Sare Europarra, Jose Ramon Etxezarreta HPSko buruak eta Jaurlaritzak antolatuta. Astebete beranduago Donostia Europako hiriburu kulturala izateko hautagaitza aurkeztera joan ziren Etxezarreta eta beste. Badirudi Europako kulturaren hiriburu izendatzeko egiten diharduten jardunaren baitan kokatu zituztela batzar itxi horiek, Bruselan Jaurlaritzak duen egoitzan egindako ekimenera hurbildu zirenak ikusita. 

Egunkariaren aurkako lehen epaiketa bukatzear den honetan epaiaren zai egotea baino euskaltzaleoi gure ezinegona kalean bizitzea, konpartitzea, adieraztea dagokigula uste dugu. Guztiok amesten dugu absoluzioarekin baina amestetik harago badirudi orokorrean euskaltzaleok epaituak absolbitu egingo dituztela sinesten dugula. Gure irudikoz behintzat transmititzen ari garen normalitate egoerak ez du beste arrazoirik. Baina gu behintzat ez gaude normal, ez gaude lasai eta ametsa amesgaizto bihurtzeko arriskuak sortzen digun ezinegona eta amorrua askatzeko premia latza daukagu. Horregatik Euskal Herrian Euskaraz-en, urtarrilaren 26an mobilizazio eguna egitea erabaki dugu. Egun horretan herri zein auzo ezberdinetan antolatuko diren ekimenetan parte hartzeko deia egiten dizuegu gure moduan sentitzen zareten euskaltzale guztiei.